Öksürük solunum yollarını koruyan, fazla mukus salgısını dışarı atarak hava yollarını temizleyen bir refleks hareketidir. Akciğerlerdeki havanın hızlı bir şekilde atılması şeklinde gelişir.
Toz, duman ve alerjen maddeler üst solunum yollarını aşıp akciğerlere geldiğinde buradaki sinirler beyne haber verir ve beyin göğüs kaslarına ve akciğerlere sinyal göndererek maddeleri uzaklaştırmak için emir verir. Göğüs kasları bu sinyale uğrayarak hızlı bir şekilde kasılır ve tahriş edici bu maddeler öksürük yoluyla hava şeklinde atılır.
Ara sıra meydana gelen bu öksürükler gayet normaldir ancak uzun süreli ve şık gelişen öksürükler bir hastalığın habercisi olabilir.
Öksürük Neden Meydana Gelir ?
Öksürüğün genel amacı akciğerleri tahriş edecek maddelerin vücuttan atılmasıdır. Ancak bazı durumlarda solunum yolları hastalıklarının habercisi olarak da görülebilir. Öksürüğün nedenlerini inceleme için kronik ve akut öksürüğün nasıl geliştiğini bilmek gerekebilir.
Akut öksürük: Akut öksürük genellikle kısa sürelidir (en fazla 3-4 hafta) ve kişinin yaşam kalitesini pek etkilemez. Genelde üst solunum yolu hastalıklarında meydana gelir ve rahatsız edici değildir. İşte akut öksürüğün nedenleri;
Kronik Öksürük: Kronik öksürük uzun süreli öksürüklerdir ve altında yatan nedenin uzun süre akciğeri tahriş etmesinden dolayı kaynaklanır. İşte kronik öksürüğün nedenleri.
Kronik öksürük nedenlerinden biri hastada varsa ve bitmeyen öksürükler yaşanıyorsa bir uzmandoktor tarafından en kısa sürede muayene edilmelidir.
Öksürük Varlığında Doktora Ne Zaman Gidilmelidir ?
Öksürük varsa ve 1 aydan uzun süre iyileşme göstermeden devam ediyorsa en kısa sürede bir doktora görünülmelidir. Öksürük genellikle ciddi bir hastalığın belirtisi olmasa da zaman zaman altta yatan ciddi bir hastalığın habercisi olabilmektedir. Bu durumda en kısa sürede bir göğüs hastalıkları uzmanına görünülmelidir. Aşağıdaki belirtilerin birkaç tanesi aynı anda gelişiyorsa en kısa sürede tıbbi tedavi uygulanmalıdır;
Öksürük Çeşitleri Nelerdir ?
Öksürük her hastalıkta farklı şekillerde görülebilmektedir.
Kuru Öksürük: Kuru öksürük genellikle astım ve reflü gibi hastalıklarda meydana gelen balgamsız öksürüklerdir. Astımda balgam görülmez ve yalnızca alerjen madde ile temas olduğu zaman öksürük gelişir. Reflü hastalığında iste asit zaman zaman mideden özafagusa (yemek borusu) kaçabilir. Tahriş eden bu asit öksürük refleksini harekete geçirebilir. Kuru öksürüğe geniz akıntısı, üst solunum yolu enfeksiyonları ve tahriş edici kimyasal maddeler de neden olabilmektedir.
Alerjik Öksürük: Alerjik öksürük sistemik bir hastalık nedeniyle değil de bağışıklık sistemini aşırı çalıştıran alerjen maddelerin varlığında görülür. Genellikle astım ve alerjiden dolayı oluşur ve kısa sürelidir. Bu öksürük türü genellikle hapşırma, burun akıntısı ve burun tıkanıklığı gibi belirtiler ile kendini gösterir.
Balgamlı Öksürük: Bu öksürük türünde öksürüğe ilaveten balgam da görülür. Kişi boğazında bir şeyin sıkıştığını hissedebilir. Bu öksürük türü genellikle soğuk algınlığı gibi mevsimsel solunum yolu hastalıklarında görülmektedir.
Öksürüğe Ne İyi Gelir, Tedavisi Nasıldır ?
Artış gösteren ve kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkileyen öksürük için hastalar çeşitli çözüm yolları arayışına girebilmektedir.
Yoğun bir balgamla beraber görülen öksürük vakalarında alınan sıvı miktarını arttırmak hem hastayı rahatlatacak hem de öksürüğün neden olduğu kuruluğu ortadan kaldıracaktır.
Sıcak çay ve su tüketimi boğazı rahatlatabileceği için dahiliye doktorları tarafından sıklıkla önerilmektedir. Bunun yanı sıra pastil kullanımı ve bal tüketimi de öksürüğün şiddetini azaltabilmektedir.
Bazı ilerleyen öksürük vakalarında bu uygulamalar çözüm getirememektedir. Bu durumda doktorlar tarafından öksürük kesici ve balgam söktürücü ilaçlar reçete edilmelidir. Öksürüğü tetikleyen bir durum varsa (astım vs.) buna yönelik tedavi planlamaları yapılmalıdır.
