Dünyada her yıl yaklaşık 3,5 milyon deprem meydana geliyor ve bunların yalnızca 1 milyonu kaydedilebiliyor. Hissedilebilen deprem sayısı ise 34 bin.
Türkiye de topraklarının yüzde 98’i aktif ve farklı deprem kuşakları üzerinde yer alan bir deprem ülkesi. Ülke ve birey olarak yaşadıklarımıza bakıldığında, deprem öncesinde gerekli önlemleri almış olanların depremden sonra hayatlarına kaldıkları yerden devam edebildiğini gözlemleyebiliyoruz. Bu nedenle yaşamak, satın almak veya kiralamak için depreme dayanıklı konut seçimi yapmaya dikkat etmeli. Önemli olan, depremlerin nasıl meydana geldiğini bilmek, riskleri hakkında bilgi edinmek ve hazırlıklı olmak.
İşte Türkiye’nin deprem riski haritası
• Binaları güvenli hale getirmenin en kolay ve en ucuz yolu bina inşaatının proje aşamasından başlanarak doğru yapılandırılması.
• Binaları depreme karşı güvenli inşa etmenin maliyeti, güvensiz binaların olası bir depremde yaratacağı zarardan çok daha az.
• Hiçbir bina depreme karsı yüzde 100 dayanıklı değildir. Ancak doğru ve depreme uygun olarak inşa edilmiş binalar, içinde yaşayan büyük çoğunluğun yaşamını koruyabilir; riskleri en aza indirebilir.
• Yaşadığınız binanın uzman mühendislerce incelenmesi ve güçlendirilmesi, güçlendirmenin mümkün olmadığı durumlarda binadan taşınılması en doğrusu.
• Güvensiz bir binada kişilerin korunmasını garanti edecek bir yöntem yok. Binanın denetlenmesi için yerel yönetimlere, üniversitelere ve meslek odalarına başvurulabilir.
Zorunlu Deprem Sigortası (DASK), belediye sınırları içinde kalan meskenler için depremin meydana getirdiği maddi zararları karşılamaya yönelik geliştirilmiş bir sigorta sistemi. İşte 10 soru-10 cevap halinde Zorunlu Deprem Sigortası ile ilgili en çok merak edilenler…
1) ZDS hangi binaları kapsar?
Zorunlu Deprem Sigortası genel anlamıyla, belediye sınırları içinde kalan meskenler için geliştirilmiş bir sigorta sistemidir. 6305 sayılı Afet Sigortaları kanunu gereğince, aşağıda tanımlanmış binalar güvence altına alınır:
• Tapuya kayıtlı ve özel mülkiyete tâbi taşınmazlar üzerinde mesken olarak inşa edilmiş binalar
• 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamındaki bağımsız bölümler
• Bu binaların içinde yer alan ve ticarethane, büro ve benzeri amaçlarla kullanılan bağımsız bölümler
• Doğal afetler nedeniyle devlet tarafından yaptırılan veya verilen kredi ile yapılan meskenler
Zorunlu Deprem Sigortası ayrıca yukarıdaki koşullara uyan kat irtifakı tesis edilmiş binalar, tapuda henüz cins tashihi yapılmamış ve tapu kütüğünde vasfı “arsa vs.” olarak görünen binalar ile tapu tahsisi henüz yapılmamış kooperatif evleri için geçerlidir.
2) ZDS’nin geçerlilik süresi ne kadardır?
Zorunlu Deprem Sigortası’nın süresi bir yıldır. Sigorta sözleşmesinin her yıl poliçe süresi sona ermeden yenilenmesi gerekli.
3) İnşa halindeki konutlar için ZDS yaptırılabilir mi?
İnşaatı henüz bitmemiş konutlar kapsam dışı. Haliyle Zorunlu Deprem Sigortası yaptırılmasına gerek bulunmuyor.
4) ZDS ile sunulan teminat neleri içerir?
DASK, Zorunlu Deprem Sigortası ile depremin ve deprem sonucu meydana gelen yangın, infilak, tsunami ve yer kaymasının doğrudan neden olacağı maddi zararları, poliçede belirtilmiş limitler dahilinde karşılıyor.
Şu bina bölümleri, bir arada ya da ayrı olarak teminat kapsamında: Temeller /Ana duvarlar / Bağımsız bölümleri ayıran ortak duvarlar /Bahçe duvarları / İstinat duvarları / Tavan ve tabanlar / Merdivenler / Asansörler / Sahanlıklar / Koridorlar Çatılar / Bacalar.
5) Kerpiç evler için ZDS düzenlenebilir mi?
“Diğer Yapılar” kategorisinde değerlendirilen ahşap, kerpiç ve benzeri evlere Zorunlu Deprem Sigortası düzenlenebilir.
6) ZDS hangi sigorta şirketleri tarafından yapılır?
DASK adına ve hesabına Zorunlu Deprem Sigortası düzenleme yetkisi, DASK ile sigorta şirketi arasında imzalanan bir sözleşme ile tanımlıdır. Güncel Yetkili Sigorta Şirketleri listesine test.dask.gov.tr adresinden ulaşabilirsiniz.
7) Kiracı kendi adına ZDS yaptırabilir mi?
Zorunlu Deprem Sigortası, kiracı tarafından kendi adına yaptırılamaz. Kiracı, Zorunlu Deprem Sigortasını “Sigorta Ettiren” sıfatıyla, ev sahibi adına yaptırabilir. Her durumda tazminat, tapuda “Hak Sahibi” olarak belirtilen kişiye ödenir.
8) Satın alınan bir dairenin ZDS poliçesi olup olmadığı nasıl öğrenilebilir?
DASK Çağrı Merkezi (ALO DASK 125) aranarak poliçe kontrolü yapılabilir.
9) ZDS’de indirim uygulanır mı? Nasıl yararlanılır?
Bina/site yönetimleri tarafından tüm konutların sigortalanması durumunda tarife fiyatları üzerinden %20 oranında indirim uygulanır. Ayrıca, vade bitişinden itibaren 30 gün içinde yenilenen poliçelere 1.2 ve 3 yıl için %10, 3.yıl sonrasında takip eden yıllar için %20 oranında indirim uygulanır.
10) Zorunlu Deprem Sigortası bedeli nasıl hesaplanır, nereden öğrenilir?
Bu bilgi için şu linki tıklayarak, gerekli bilgileri doldurmanız yeterli: https://www.dask.gov.tr/e-services/portal/calculatePremium
Yıllık olarak düzenlenen poliçelerin prim tutarları konutun yapı tarzına, brüt yüzölçümüne ve bulunduğu bölgenin deprem riski derecesine göre hesaplanıyor. DASK, prim tutarını tüm vatandaşların karşılayabileceği seviyede tutmaya özen gösteriyor.
Deprem sırasında her şey çok çabuk olur. Bu yüzden düşünüp ne yapacağınıza karar vermek için zaman yoktur. Depremde önce bir ses duyulur, sonra da sarsıntı başlar. Peki deprem esnasında ne yapmak, nasıl korunmak gerekir?
• Eğer etrafınızda başkaları varsa onları korunmaları için uyarın.
• Deprem sırasında yapmak gerekenlerin kısa özeti şu: Çök, kapan, tutun!
• Güvenli bir yer bulup diz üstüne çökün.
• Başınızı ve ensenizi koruyacak şekilde kapanın. Yakınınızda bir yastık varsa başınızda tutun.
• Sağlam bir yere tutunun.
Deprem çantanız hazır mı? İçinde su, bozulmayacak yiyecekler, el feneri, yedek pil, düdük, ilk yardım çantası, para gibi temel malzemelerin bulunması gerekiyor.
• Derin derin nefes alarak sakinleşmeye çalışın.
• Sarsıntı geçinceye kadar olduğunuz yerde kalın.
• Eğer bir mekânın içindeyseniz dayanıklı bir masanın ya da benzeri bir eşyanın yanına ya da altına çökün, pencere ve camlardan uzak durun.
• Sarsıntı geçene kadar bekleyin, dışarıya koşmayın.
• Merdivenlere ya da çıkışlara doğru asla koşmayın, balkona çıkmayın, asansör kullanmayın.
• Balkonlardan ya da pencerelerden atlamayın.
• Eğer dışarıdaysanız açıklık bir alana gidip üzerinize düşebilecek yıkıntılardan, elektrik kablolarından ve ağaçlardan korunun.
• Eğer arabadaysanız aracınızı açıklık bir alana sürün ve orada kalın. Köprülerden, altgeçitlerden ve elektrik direklerinden uzak durun.
• Eğer dar bir sokaktaysanız düşen objelere dikkat edin. Binaların içi dışarıdan daha güvenli olabilir.
