“Ey bey! işi, işin ehline, işe yarayana, hareketi doğru ve dürüst olana ver. Eğer bir bey; işi ehliyetsiz bir kimseye verirse, ehliyetsizliği başkası değil, kendisi göstermiş olur”
Günümüzde siyaset, bilgenin söylediğinin tersine işlemekte. Yaşadığımız kentte, belediye meclisince alınan kararlar yaşamımızı etkilemektedir.
Bazı kararlar ise; kentin iktisadi yaşamını, doğrudan etkilemektedir. Seçme ve seçilme hakkımız başkaları tarafından engellendiği için, işin ehlini seçmemiz olanaksız. “Misafir umduğunu değil, bulduğunu yer.” misali, bizlerde bulduğumuzu seçmek zorunda kalıyoruz.
Seçtiğimiz ehil olmayan kişilerde, ehil olmayan, kendi söylediklerini kabul edecek ve uygulayacak kadrolar kurmak peşindeler. “Hayır bu böyle olmaz” diyecek kadroların, onları zayıflatacağı düşünülür.
İş yapan hata yapabilir, ama hata ile iş bilmezliği birbirine karıştırmamalıyız. Kasıtlı yapılan bir durumun, hata olarak değerlendirilmesi olanaksızdır.
6 Mart 2020 tarihinde Bodrum Belediye Meclisinde görüşülerek kabul edilen 3. Madde, malı mülkü olanları değil hepimizi ilgilendirmektedir.
Nedir bu 3. Madde ;
“Belediyemiz sorumluluğu veya mülkiyetinde bulunan alanlarda imar uygulaması yapılması, imar parseli üretilmesi ve Belediyenin alt ve üst yapı yatırım uygulamalarının gerçekleştirilebilmesi için, düzenleme sahalarının, düzenleme ortaklık payı oranı, vb. nedenlerden dolayı değişebileceği de göz önüne alınıp 3194 sayılı İmar Kanunun 18. maddesine göre işlem yapılmasının sağlanması için 3194 sayılı İmar Kanunun 10. maddesi kapsamında beş yıllık imar programının onaylanması hususunun görüşülmesi. (İmar ve Şehircilik Müdürlüğü)”
3194 Sayılı İmar Kanunu’nun 10. Maddesi ve 18. maddesin konuları bir birinden çok farklıdır.
3194 Sayılı İmar Kanunu
“Madde 10 – Belediyeler; imar planlarının yürürlüğe girmesinden en geç 3 ay içinde, bu planı tatbik etmek üzere 5 yıllık imar programlarını hazırlarlar. Beş yıllık imar programlarının görüşülmesi sırasında ilgili yatırımcı kamu kuruluşlarının temsilcileri görüşleri esas alınmak üzere Meclis toplantısına katılır. Bu programlar, belediye meclisinde kabul edildikten sonra kesinleşir. Bu program içinde bulunan kamu kuruluşlarına tahsis edilen alanlar, ilgili kamu kuruluşlarına bildirilir. Beş yıllık imar programları sınırları içinde kalan alanlardaki kamu hizmet tesislerine tahsis edilmiş olan yerleri ilgili kamu kuruluşları, bu program süresi içinde kamulaştırırlar. Bu amaçla gerekli ödenek, kamu kuruluşlarının yıllık bütçelerine konulur. İmar programlarında, umumi hizmetlere ayrılan yerler ile özel kanunları gereğince kısıtlama konulan gayrimenkuller kamulaştırılıncaya veya umum hizmetlerle ilgili projeler gerçekleştirilinceye kadar bu yerlerle ilgili olarak diğer kanunlarla verilen haklar devam eder.”
Kanun koyucu burada; yapılmış bir imar planının uygulanması için, yürürlüğe giren imar planının 3 ay içerisinde tatbikinin kararının alınması gerektiğini emretmektedir. Yani bir araziniz, tarlanız imar plan içerisine yer alınıyor, siz mülkiyetinizi değerlendirmek istiyorsunuz ancak yol, okul, hastane, park gibi kamunun eline geçmesi gereken alanlar var. Bu alanların kamulaştırılması için, ilgili kurumlarında görüşü alınarak, bütçeleri oluşturulmalı ve kamulaştırma bedelleri için gerekli ödeneklerin sağlanması gereklidir, diyor.
“Aksi halde mülkiyet sahiplerinin tasarruflarını engellemiş olursunuz.” demektedir.
3194 Sayılı İmar Kanunu ;
“Madde 18 – İmar hududu içinde bulunan binalı veya binasız arsa ve arazileri malikleri veya diğer hak sahiplerinin muvafakatı aranmaksızın, birbirleri ile, yol fazlaları ile, kamu kurumlarına veya belediyelere ait bulunan yerlerle birleştirmeye, bunları yeniden imar planına uygun ada veya parsellere ayırmaya, müstakil, hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre hak sahiplerine dağıtmaya ve re’sen tescil işlemlerini yaptırmaya belediyeler yetkilidir”
Bu iki kanun maddesinde ne gibi bir fark var. 10. Madde uygulama kararıdır, 18. Madde ise düzenleme kararı. Yani 18. madde uygulanmayacak alanlar için karar alınmayacak mı? Elbette ki alınacak.
Kanunun 10. Maddesi, tüm imar planlarını kapsamaktadır. İmar Planı bir bütündür, imara açılan bir alanın tamamı üzerinden karar alınması gerekmektedir.
Madde 18 uygulaması ise; düzenleme yapılacak alan için geçerli olmakla beraber, aslen iskan alanlarının düzenlenmesi içindir. Turizm alanlarında ve tarımsal alanlarda bu düzenleme yapılmaz. İmar planları ise; yapılaşma olsun yada olmasın tüm alanları kapsar.
Madde 10’da kamulaştırmadan söz edilirken, 18.maddede Düzenleme Ortaklık Payından söz edilmektedir. 18.madde uygulamasında kamu eline geçecek yerler için bedel ödenmez. İşlem resen yapılır ve yeni düzenlemeye göre arsanızın yüzde 45 i, sorgusuz kamu eline geçebilir.
Bu konu uzun ve karmaşık biraz…
Bodrum Belediye Meclisi 18.maddeyi gerekçe göstererek, imar planı tatbik kararı almıştır. Alınan karar yanlıştır.
Karar alınmayan yerde, mülkiyet sahipleri tasarrufta bulunamayacak demektir. Tasarrufta bulunabilmesi için başvurular, Belediye Meclisine getirilecek ve kolay işler, zora sokulacaktır. Bu gün arsama bir ev yapayım deseniz, kaç yılda yapı ruhsatı alacağınız belli değil.
Mecliste görüşülerek yapılan oylamada, belirli bölgeler seçilerek 18. madde uygulanacaktır denilmiştir.
18. Madde uygulaması yetkisi Belediye Meclisinde değil, Belediye Encümenindedir. Ayrıca Bodrum Belediye Encümeni de değil, Büyükşehir Belediye Encümeni yetkilidir.
Büyükşehir Belediye Kanunun 7/b maddesi bu konuda açık ve nettir. Bu nedenledir ki, 18. madde uygulama kararını Bodrum Belediye Meclisi, veremez.
Meclis gündemine belirli bölgelerin getirilmesi ise kafalarda soru işareti uyandırmaktadır. Bu alanlarda kime, neyin rantı sağlanacaktır? Belirli kişiler hedeflenmemiş olsa dahi, karar alınan alanlarda, karar alınmayan alanlara karşılık bir rant sağlanmamış mıdır?
Geri kalan alanların ne zaman bu uygulamaya alınacağı ise belirsizdir. Bodrum’da tüm imarlı alanlarda, 5 yıl içerisinde madde 18 uygulanması olanaksızdır.
Yine İmar Kanunun 18.madde ;
“(Ek fıkra:4/7/2019-7181/9 md.) Belediye veya valiliğin; parselasyon planlarını, imar planlarının kesinleşme tarihinden itibaren beş yıl içinde yapması ve onaylaması esastır. Parselasyon planı yapmamaları sebebiyle doğacak her türlü kamulaştırma iş ve işlemlerinden belediyeler veya valilikler sorumludur”
Kısaca kanun koyucu diyor ki; imar planları kesinleştiği tarihten itibaren, 5 yıl içerisinde bu işlemi yapmazsan sonuçlarına katlanırsın. Yani bir planın belirli bir bölümünde tatbik kararını almak seni kurtarmaz, imar planının tamamından sorumlusun, diyor.
Bodrum’da kanunun emrettiği bütüncül planlar yapılmadan, alt ölçekli imar planlarının üst ölçekli planlara uyumu gerçekleştirilmeden, her imar adasında birbirinden farklı planlamalar varken, bu işlerin nasıl yapılacağı üzerinde kafa yorulması gerekirken, olup bitene ;
Mimarlar, Şehir Plancıları, Harita Mühendisleri Odası’nın sessiz kalması düşündürücüdür.
Sonuç olarak, kim Belediyeye yakın ise, bu işler kolayca hallolabilir.
“Ey bey! iş, işin ehline verile”
Vesselam…
